Poniższy spis jest kontynuacją pracy rozpoczętej artykułem Niezłomni lecz Wyklęci. Wyklęci lecz Niezłomni.
Opisy stworzone są na podstawie materiałów zebranych przez autora. Materiały źródłowe pochodzą ze zbiorów IPN, archiwów kościelnych oraz licznych relacji zebranych przez autora. W razie potrzeby z pytaniami o źródła można zwracać się do autora.
Dariusz Zabłudowski
Karol Kiersnowski ps. “Zemsta” 1 (ur. 1 kwietnia 1912 r. w Kiersnowie pow. Bielsk Podlaski, zm. 2 czerwca 1991 r. w Ostródzie) – sierżant zawodowy.
Od 1934 roku związany z 20 Dywizją Piechoty. Absolwent szkoły podoficerskiej. Od marca do sierpnia 1939 odpowiedzialny za transport „sprzętu optycznego” – czyli karabinów UR. Podczas okupacji działał aktywnie w AK pod pseudonimem „Zemsta”, za co otrzymał awans do stopnia sierżanta. Po wojnie uczestniczył w zjazdach żołnierzy 20 DP w Mławie.
Rodzice:
Ojciec – Franciszek Kiersnowski
Matka – Katarzyna Kiersnowska z domu Olszewska
Rodzeństwo:
Siostra – Cecylia
Brat – Kazimierz – uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, żołnierz 47 Pułku Strzelców Kresowych.
Wychował się w Kiersnowie. Ukończył szkołę Przemysłu Drzewnego w Hajnówce.
1 kwietnia `1934 r. – wcielony do 80 pp w Słonimiu, z przydziałem do 1 kompani strzeleckiej.
1 października 1934 r. – skierowany na szkołę podoficerską.
20 grudnia 1934 r. – mianowany Starszym Szeregowym.
19 marca 1935 r. – mianowany Kapralem i przydzielony do 1 kompanii na stanowisko dowódcy drużyny.
1 października 1935 r. – mianowany podoficerem nadterminowym, przydzielony do szkoły podoficerskiej na stanowisku instruktora.
15 października 1937 r. – skierowany na kurs podoficerów zawodowych przy 78 pp w Baranowiczach.
1 marca 1938 r. – przydzielony na kurs podchorążych przy 79 pp na stanowisku instruktora.
19 sierpnia 1938 r. – mianowany podoficerem zawodowym.
19 marca 1939 r. – mianowany plutonowym i przydzielony do 1 kompanii Strzeleckiej 80 pp na stanowisku podoficera broni.
23 marca 1939 r. – wraz z 80 pp transportem kolejowym wyjechał w rejon Nasielska (Kołoząb, Bolęcin, Królewo). Był odpowiedzialny za nadzór transportu i przechowywanie skrzyń oznakowanych jako „sprzęt optyczny” (karabinów przeciwpancernych wz.35 o nazwie UR), aż do momentu przekazania ich 31 sierpnia 1939 r. rozkazem na wyposażenie pododdziałów.
1 – 3 września 1939 r. – w trakcie walk pod Mławą był odpowiedzialny za dostarczanie amunicji na pozycje pododdziałów 1 batalionu 80 pp.
4 września 1939 r. – na rozkaz mjr. Bronisława Szlichtingera wycofał się spod Mławy, prowadząc kolumnę amunicyjną przez Raciąż, Glinojeck i Płock do Puszczy Kampinoskiej, którą doprowadził w całości.
Po sprawnie przeprowadzonym scaleniu rozproszonych oddziałów, 80 pp został sierowany do obrony Bugo-Narwi, a następnie do obrony Warszawy.
17 – 27 września 1939 r. – podczas obrony Warszawy zajmował się zaopatrzeniem w amunicję na trasie: Cytadela – Most Kierbedzia – ul. Księcia Ziemowita – Elsnerów.
Po kapitulacji Warszawy trafił do obozu w Czersku (zamek), z którego uciekł pod koniec października 1939 r., przekroczył ówczesną granicę na Bugu i udał się do rodziny w Kiersnowie.
W listopadzie 1939 r. wyjechał do Słonima, gdzie pozostawił narzeczoną – tam wzięli ślub w kościele św. Andrzeja (Karol był w mundurze galowym). Razem z żoną powrócił do Kiersnowa, gdzie przebywali przez całą okupację.
W Kiersnowie na początku 1940 r. zaczęły się tworzyć zaczątki konspiracji. W 1942 powstała placówka AK, której dowódcą został Karol Kiersnowski ps. „ZEMSTA”. Po wejściu sowietów (przełom lipca i sierpnia 1944 r.) został aresztowany razem z dużą grupą kolegów z 2 Pułku Ułanów Spieszonych. Wszyscy zostali przetransportowani do Białegostoku, skąd Karol uciekł i powrócił do Kiersnowa, gdzie w dalszym ciągu kierował placówką AK.
Pod koniec roku 1944 otrzymał rozkaz przyjęcia i zakwaterowania „uciekinierów z Wileńszczyzny” (taka informacja była w rozkazie). Grupa ta została przyprowadzona przez Bolesława Sawicza-Korsaka ps. „Biały Bolek”, w której był major Zygmunt Szyndzielarz ps. „Łupaszka”. „Uciekinierzy” zakwaterowani zostali w gospodarstwie Mariana Kiersnowskiego w Kiersnowie.
Za działalność w AK, rozkazem nr. 11 z dn. 10 listopada 1944 r., został awansowany z dniem 11 listopada 1944 r. do stopnia sierżanta zawodowego. Rozkaz podpisał Komendant Okręgu Białystok płk. Władysław Liniarski ps. „Mścisław”.
W maju 1945 r. rodzina Kiersnowskich opuściła Kiersnowo by osiąść w Ostródzie, gdzie w okresie działalności na tym terenie majora „Łupaszki”, sierżant Kiersnowski utrzymywał z nim kontakt. Karol Kiersnowski pracował do emerytury jako rzemieślnik. Brał udział w zjazdach żołnierzy 20 DP w Mławie. Zmarł 2 czerwca 1991r. Został pochowany w Ostródzie na cmentarzu przy ul. Chrobrego.
Józef Kiersnowski ps. „Rusek” , „Ruska”, „Gruszewski” – ur. 08.09.1914 r. w Kiersnowie, syn Antoniego. Powołany do wojska w 1936 r. w Nieświeżu. Uczestnik kampanii wrześniowej w 1939 r. zmobilizowany do Zapasowego Pułku Ułanów w Łukowie, który wszedł w skład Nowogródzkiej Brygady Kawalerii. Dowódcą brygady był gen. Władysław Anders. Po rozbiciu jego jednostki powraca w rodzinne strony i czynnie uczestniczy w tworzeniu pierwszych struktur konspiracyjnych. W organizacji AK od początku 1943 r. następnie po rozwiązaniu AK przechodzi do NZW i zmienia ps. na Gruszewski. W 1947r. zostaje aresztowany przez PUBP w Bielsku Podl. następnie sądzony w Białymstoku i skazany przez Wojskowy Sąd na dożywotnie więzienie bez prawa apelacji za posiadanie broni i jako czynny członek AK.(został znaleziony magazyn broni) Na początku lipca 1947r. zostaje osadzony w Rawiczu . Był zastępcą dowódcy placówki Kiersnowo i czynnym żołnierzem ZWZ i AK. Bliski współpracownik Jana Zielińskiego ps. „Gospodarz”, „Iskra” z Chojewa znał się osobiście z maj. Z. Szendzielarzem ps. Łupaszka.
Aniela Kiersnowska ps. „Olszynka”2 ur. 16.06.1911r. w Olszewie, córka Jana i Cezarii . Zatrzymana 24.07.1948r. i tymczasowo aresztowana. Osadzona w więzieniu karno-śledczym w Białymstoku. Dnia 22.08.1948r. sporządzono akt oskarżenia. Została skazana wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku z 16.10.1948 na karę łączną 1 roku pozbawienia wolności za udzielenie pomocy członkom «AK i WiN» oraz nie zawiadomienie władz o przebywaniu członków tejże organizacji w swoim mieszkaniu. Orzeczoną karę odbyła w więzieniu w Białymstoku, skąd została zwolniona 24.07.1949.była żoną Mariana Kiersnowskiego.
Marian Kiersnowski ps. „Dziedzic”3 ur. 08.12.1913r. syn Antoniego i Kazimiery żołnierz ZWZ ,AK i AKO . Aresztowany dnia 16.03.1949r.i 04.04.1949 został oskarżony o przechowywanie broni oraz o to, że w latach 1946-1948 kilkakrotnie udzielał pomocy członkowi VI Brygady Wileńskiej AK ps. “Mikrus” i ukrywał dowódcę 5BW mjr.” Łupaszkę” i Lidię Lwow ps. „Lala”. Następnie 16.07.1949 ponownie zatrzymany. Postępowanie prokuratorskie prowadzone przez Wojskową Prokuraturę Rejonową w Białymstoku (nr Pr.II 218/49).Dnia 30.07.1949 skazany decyzją Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku na 6 lat więzienia za nielegalne posiadanie broni. Sąd uniewinnił go od zarzutu udzielenia pomocy i ukrywania członków VI Brygady Wileńskiej AK. Odbywał karę m.in. w Więzieniu Karno-Śledczym w Białymstoku, Centralnym Więzieniu w Sztumie (od 04.04.1950), więzieniu we Wrocławiu. 05.03.1953 WPR w Białymstoku złagodziła karę do 4 lat więzienia na mocy amnestii z 22.11.1952. Zwolniony z dniem 14.03.1953. zmarł w 2013r.
Bolesław Kiersnowski ps. NN żołnierz ZWZ i AK
Michał Kiersnowski ps. NN żołnierz ZWZ i AK
Antoni Bolesta ps. NN żołnierz ZWZ i AK
Marian Bolesta ps. NN żołnierz ZWZ i AK
Źródła:
1. Nota biograficzna Karola Kiersnowskiego została przygotowana przez jego syna Zdzisława Kiersnowskiego. http://www.historiazabek.pl/?kiersnowski-karol-sierzant,118
2.Źródło-katalog.bip.ipn.gov.pl/showDetails.do?lastName=kiersnowska&idx=&katalogId=0&subpageKatalogId=0&pageNo=1&osobaId=66188&
3 Źródło – katalog.bip.ipn.gov.pl/showDetails.do?idx=KI…4…4..